Ως Τεχνική της Στεγνής Βελόνας (Τ.Σ.Β.) των Μυοπεριτονιακών Σημείων Πυροδότησης Πόνου (Μ.Σ.Π.Π.) ορίζουμε την εισαγωγή και τον επαναλαμβανόμενο χειρισμό μιας λεπτής και ευλύγιστης βελόνας στο Μ.Σ.Π.Π. του μυός, με αποτέλεσμα να παράγεται μια τοπική απόκριση σύσπασης (local twitch response), η οποία θα επιφέρει μυϊκή χαλάρωση.

Οι Travell JG και Simons DG (Myofascial Pain and Dysfunction: The Trigger Point Manual, Vol 1, Baltimore) υποστηρίζουν ότι υπάρχουν αρκετοί τρόποι θεραπευτικής αντιμετώπισης των Μ.Σ.Π.Π., συμπεριλαμβανομένων της Τεχνικής Ψεκασμού και Διάτασης (Spray and Stretch Technique), της Ισχαιμικής Πίεσης (Acupressure), της Έγχυσης με Φυσιολογικό ορό ή Τοπικό αναισθητικό (Injection with normal saline or local anesthetic) και της Τεχνικής της Στεγνής Βελόνας (Dry Needling Technique).

Η Τ.Σ.Β. απαιτεί τη μέγιστη ακρίβεια και τις περισσότερες επαναλήψεις. Υπάρχουν αρκετές μελέτες που καταδεικνύουν ότι η Τ.Σ.Β. είναι πιο αποτελεσματική από άλλες τεχνικές, συμπεριλαμβανομένων των τοπικών αναισθητικών (Hong CZ, Lidocaine Injection versus dry needling to myofascial trigger point).

Το 1979 ο Lewit Κ (The needle effect in the relief of myofascial pain, Pain) καταδεικνύει την αποτελεσματικότητα της Τ.Σ.Β.

Οι Frost et al (Diclofenac versus lidocaine as injection therapy in myofascial pain, Scand J Rheumatol, 1986) έδειξαν ότι η έγχυση φυσιολογικού ορού στα Μ.Σ.Π.Π. είναι πιο αποτελεσματική από την έγχυση τοπικού αναισθητικού. Συμπέραναν ότι αυτό που παρήγαγε τα αποτελέσματα δεν ήταν το εγχυόμενο υλικό, αλλά ή διαδικασία της ένεσης. Η εισαγωγή της Βελόνας προκαλούσε μια διέγερση του αντανακλαστικού τόξου.Καθώς η προσαγωγός οδός ήταν ο ίδιος ο μυς, αυτός χαλάρωνε. Συνεπώς, η χαλάρωση του μυός επιτυγχανόταν διαμέσου του αντανακλαστικού τόξου της Σπονδυλικής στήλης.

Σύμφωνα με τον Fisher AA (Reliability of the pressure algometer as a measure of myofascial trigger point sensitivity, Pain 1987), ο οποίος φαίνεται να εξασφαλίζει τη χαλάρωση του μυός και την ανακούφιση από τον πόνο, ο μηχανισμός δράσης της Τ.Σ.Β. είναι ότι σπάει με μηχανικό τρόπο τα οζίδια που βρίσκονται στον ιστό.

Ο Gunn υποστηρίζει ότι απελευθερώνεται Ισταμίνη, η οποία προκαλεί τοπικό ερεθισμό και χαλάρωση του μυός. Σύμφωνα με τον Ingber R (Personal communication 1991) ο μηχανισμός δράσης έχει να κάνει με τη μείωση του σφιξίματος (σπασμού) του υπό αγωγή μυός δια μέσω ενός ηλεκτρικού γεγονότος. Η μείωση του σφιξίματος βελτιώνει την ευκαμψία του μυός, η οποία διατηρείται μέσω των μυοπεριτονιακών ασκήσεων διάτασης.

Ποια όμως είναι τα πλεονεκτήματα της Τ.Σ.Β. σε σχέση με άλλες θεραπευτικές τεχνικές ;

Το κύριο πλεονέκτημα της Τ.Σ.Β. είναι ότι μπορούμε να επιτύχουμε ένα πλήρες και ανώδυνο εύρος κίνησης τη στιγμή που γίνεται η αγωγή (άμεση απόκριση). Επιπροσθέτως, βελτιώνεται η κιναισθητική αίσθηση, διότι μπορούμε αμέσως να διδάξουμε στον ασθενή το πλήρες ανώδυνο εύρος κίνησης, ο οποίος είναι ο απώτερος σκοπός της μυοπεριτονιακής αγωγής. Άλλα πλεονεκτήματα της Τ.Σ.Β. συμπεριλαμβάνουν την απουσία αλλεργικών αντιδράσεων, τη μειωμένη πιθανότητα εμφάνισης αιματώματος και τη δυνατότητα αγωγής στους εν τω βάθη μύες κοντά στα νευροαγγειακά δεμάτια.

Υπάρχουν μειονεκτήματα της Τ.Σ.Β. και ποια είναι αυτά ;

Όπως σε κάθε θεραπευτική τεχνική, έτσι και η Τ.Σ.Β. μειονεκτεί στο ότι είναι επώδυνη και μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό (βαριά και μουδιασμένη η περιοχή εφαρμογής της στεγνής βελόνας) μετά την αγωγή (συνήθως για το πρώτο 24ωρο).

Ποιες είναι οι Θεραπευτικές Ενδείξεις της Τ.Σ.Β. ;

Η Τ.Σ.Β. είναι μια θεραπευτική τεχνική που έχει άμεσα αποτελέσματα στην αντιμετώπιση προβλημάτων, που σχετίζονται με τα Μ.Σ.Π.Π. Αναφορικά με τα ανωτέρω:

• Αυχεναλγία – Αυχενικό Σύνδρομο, μυϊκής αιτίας (Neck Pain, Cervicalgia).
• Οσφυαλγία – Οσφυοϊσχιαλγία , μυϊκής αιτίας (Low Back Pain).
• Παγωμένος Ώμος (Frozen Shoulder).
• Σύνδρομο Πετάλου των Στροφέων του Ώμου.
• Τενοντίτιδα–Τενοντοελυτρίτιδα–Τενοντοπάθεια (Tendonitis, Tendonopathy, Tendonosynovitis).
• Σύνδρομο Εκτινασόμενου Δακτύλου (Trigger Finger Syndrome).
• Σύνδρομο Καρπιαίου Σωλήνα (Carpal Tunnel Syndrome).
• Πονοκέφαλος – Κεφαλαλγίες – Ημικρανίες (Head Pain – Migraines).
• Μυαλγία – Μυϊκή Αδυναμία (Myalgia – Muscle Atony).
• Μουδιάσματα (Numbness)
• Σπαστικό Ραιβόκρανο (Spastic Torticollis).
• Κράμπες (Muscle Cramps).
• Σύνδρομο Αχιλλείου Τένοντα (Achilles Tendon Syndrome).
• Γοναλγία (Gonalgia – Knee pain).
• Κλείδωμα Γόνατος (Knee Locking).
• Ισχιαλγία (Sciatica).
• Σύνδρομο Απιοειδούς (Priformis Syndrome).
• Ραχυαλγία (Upper Back, Thoracic Pain).
• Κοκκυγοδυνία (Πόνος στην ουρίτσα – Sacral Pain).
• Σύνδρομο της Πλατείας Περιτονίας (Tensor Fasciae Latae Syndrome).
• Πόνος στο πέλμα (Plantar Pain).
• Πελματιαία Απονευροσίτιδα (Plantar Fasciitis).
• Μυικός Κάματος (Muscle Soreness).
• Πόνος αντίστοιχος του Διαστρέμματος (Sprain).

Υπάρχουν Αντενδείξεις της Τ.Σ.Β. και ποιες είναι ;

Είναι γεγονός πως σε όλες τις Ιατρικές-Παραϊατρικές θεραπευτικές πρακτικές υπάρχουν αντενδείξεις. Έτσι και στη Τ.Σ.Β. υπάρχουν συγκεκριμένες αντενδείξεις εφαρμογής και χαρακτηρίζονται από τα ακόλουθα:

• Κακοήθεις Όγκοι – Όταν μια μάζα από καρκινικά κύτταρα μπορεί να εισβάλλει στους περιβάλλοντες ιστούς ή να εξαπλωθεί σε απόμακρες περιοχές του σώματος.
• Ανοιχτές πληγές στην περιοχή εφαρμογής της Τ.Σ.Β. – Ο ιστός μπορεί να ερεθιστεί με την εφαρμογή της Τ.Σ.Β. και των Μυοπεριτονιακών Ασκήσεων Διάτασης.
• Προχωρημένη Αρτηριοσκλήρωση – Τα αποτελέσματα της εμφανίζονται συνήθως στα πόδια. Με την εφαρμογή της Τ.Σ.Β. μπορεί να προκληθεί σχηματισμός θρόμβων αίματος.
• Ανεύρυσμα – Μοιάζει με ένα σάκο αίματος που συνδέεται με τη μια πλευρά του αγγείου δια μέσω ενός λεπτού λαιμού. Αντενδείκνυται όλα τα είδη χειροθεραπευτικής και η Τ.Σ.Β.
• Υποδόριο Αιμάτωμα – Μια εγκεφαλική διαταραχή που έχει να κάνει με τη συλλογή αίματος στο χώρο μεταξύ της εσωτερικής και εξωτερικής μεμβράνης του εγκεφάλου. Τα συμπτώματα συνήθως εμφανίζονται σε μικρό χρονικό διάστημα μετά από μια εγκεφαλική κάκωση. Η εφαρμογή της Τ.Σ.Β. είναι ιδιαίτερα έντονη για μια τέτοια πάθηση.
• Αντιπηκτική Θεραπεία – Οι ασθενείς που παίρνουν φάρμακα όπως Coumadin ή Ηπαρίνη μπορεί να εμφανίσουν μώλωπες με την εφαρμογή της Τ.Σ.Β. Επιβάλλεται η άδεια του θεράποντος Ιατρού και η συναίνεση του ασθενούς πριν την εφαρμογή της τεχνικής.
• Προχωρημένη Οστεοπόρωση – Τα οστά χάνουν ασβέστιο και φώσφορο, τα μέταλλα που τα δυναμώνουν. Η πυκνότητα του οστικού ιστού μειώνεται και τα οστά γίνονται λεπτότερα. Με ελλιπή ιστό και λιγότερες δοκούς στήριξης I, τα οστά γίνονται εύθραυστα και σπάνε εύκολα. Συχνά αποκαλείται η «Σιωπηλή Ασθένεια» διότι τα κατάγματα μπορεί να συμβούν χωρίς προειδοποίηση και όταν δεν το περιμένει κανείς. Εάν κατά την Τ.Σ.Β. υπάρχει έντονη Τοπική Απόκριση Σύσπασης (Τ.Α.Σ.- LocalTwitchResponse) και οι Ασκήσεις Διάτασης είναι υπερβολικά έντονες, τότε μπορεί να υπάρξουν κατάγματα.

Η Τ.Σ.Β. δεν θα πρέπει να συγχέεται με τον Βελονισμό

Η αποσαφήνιση των φανερών διαφορών μεταξύ του βελονισμού και της θεραπείας των σημείων πυροδότησης πόνου είναι ουσιαστική και χρήσιμη, τόσο στους λειτουργούς της υγείας όσο και στο κοινό.

Δυστυχώς, ορισμένοι βελονιστές χρησιμοποιούν μια τροποποιημένη εκδοχή των βελονιστικών σημείων, τα οποία θα μπορούσαν επίσης να οριστούν ως σημεία πυροδότησης πόνου. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να δημιουργείται σύγχυση όσον αφορά την καταλληλότητα της αγωγής, η οποία μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις όταν οι ασθενείς πρέπει να αποφασίσουν ποιος είναι ο κατάλληλος θεραπευτής για την πάθηση τους και ποια είναι η κατάλληλη μορφή αγωγής.

Ποιες οι διαφορές μεταξύ Βελονισμού και Τεχνικής της Στεγνής Βελόνας ;

Υπάρχουν θεμελιώδεις και παθοφυσιολογικές διαφορές μεταξύ των Μυοπεριτονιακών Σημείων Πυροδότησης Πόνου (Myofascial Trigger Points – Μ.Σ.Π.Π.) και των Βελονιστικών Σημείων (Β.Σ.). Τα κλασσικά Β.Σ. προσδιορίζονται ως ακριβή σημεία κατά μήκος των μεσημβρινών, όπως αυτοί ορίζονται στα αρχαία κινέζικα κείμενα (Strux G, Pomeranz B, Acupuncture Textbook andAtlas, New York:Springer- Verlag; 1987).

Αντίθετα, τα Μ.Σ.Π.Π. μπορούν να εντοπιστούν οπουδήποτε στη γαστέρα ενός μυός και υπάρχουν στοιχεία ότι ο παθοφυσιολογικός τους μηχανισμός εδράζει σε δυσλειτουργικές κινητικές πλάκες.

Όσον αφορά τη κλινική εφαρμογή, η Τ.Σ.Β. χρησιμοποιείται για την αξιολόγηση και τη θεραπεία του Μυοπεριτονιακού Συνδρόμου Πόνου εξαιτίας των Μ.Σ.Π.Π. Ο Βελονισμός δε, χρησιμοποιείται για τη διάγνωση και θεραπεία αρκετών ασθενειών συμπεριλαμβανομένων των σπλαχνικών και συστημικών δυσλειτουργιών.

Επιπροσθέτως, η Φυσιολογική αντίδραση που αφορά τη Τ.Σ.Β. είναι η μείωση του πόνου, η οποία επιτυγχάνεται μέσω της αδρανοποίησης ενός Σ.Π.Π., εξουδετερώνοντας έτσι την αλγοϋποδεκτική εστία του μυός. Στον Βελονισμό, όμως η ανακούφιση από τον πόνο επιτυγχάνεται μέσω της απελευθέρωσης ενδορφινών, που έχει ως αποτέλεσμα την εξισορρόπηση των ενεργειακών επιπέδων του σώματος.

Η Επιλογή του Σημείου για τη Τ.Σ.Β. βασίζεται σε συγκεκριμένα ουσιαστικά επιβεβαιωτικά κριτήρια, που συμπεριλαμβάνουν την ανιχνεύσιμη δια της ψηλάφησης ζώνη τάσης,παρουσία οζιδίων, περιορισμένο εύρος κίνησης, μοτίβο προβαλλόμενου πόνου και τοπική απόκριση σύσπασης. Εν αντιθέσει, τα σημεία επιλογής Βελονισμού είναι προκαθορισμένα από το σύστημα των μεσημβρινών καναλιών.

Επίσης, διαφορές υπάρχουν και στη βελονιστική τεχνική. Κατά τη Τ.Σ.Β. εισάγεται μια βελόνα στο Μ.Σ.Π.Π. προκαλώντας μια τοπική απόκριση σύσπασης, ενώ κατά το Βελονισμό απαιτούνται περισσότερες από μια βελόνες.

Την Τ.Σ.Β. ακολουθεί συμπληρωματική αγωγή, όπως οι Μυοπεριτονιακές ασκήσεις διάτασης είναι απολύτως απαραίτητες για να αποκαταστήσουν το ορθό μήκος του μυός και τη σωστή μηχανική μυός και άρθρωσης. Στον Βελονισμό δεν απαιτείται τίποτε παρόμοιο.

Τέλος, η Τ.Σ.Β. απαιτεί γνώση της ανατομίας της περιοχής, κινησιολογία μυός και άρθρωσης, διαγνωστικές τεχνικές των Μ.Σ.Π.Π. και μεθόδους χρήσης της βελόνας. Εφαρμόζεται μόνο από Ιατρούς και Φυσικοθεραπευτές. Ο Βελονισμός δε, απαιτεί γνώση ολόκληρου του διαγνωστικού συστήματός του, συμπεριλαμβανομένων των μεσημβρινών και των αρχών του γιν-γιανγκ και εφαρμόζεται από διπλωματούχους βελονιστές.

Ποιος μπορεί να εφαρμόσει τη συγκεκριμένη θεραπευτική τεχνική ;

Η Τ.Σ.Β. είναι μια επεμβατική διαδικασία και θα πρέπει να εφαρμόζεται μόνον από Ιατρούς και Φυσικοθεραπευτές, που η επαγγελματική τους ιδιότητα επιτρέπει μια τέτοια πρακτική.