Ο Θεραπευτικός Υπέρηχος είναι ένα Φυσικοθεραπευτικό μηχάνημα, που μετατρέπει την ηλεκτρική ενέργεια σε ηχητικά κύματα (υψηλής συχνότητας). Τα ηχητικά αυτά κύματα παράγονται με τη βοήθεια των μηχανικών κραδασμών της μεταλλικής κεφαλής του μηχανήματος υπερήχου. Η θεραπευτική κεφαλή κινείται πάνω από την επιφάνεια του δέρματος στη περιοχή του τραυματισμού.

Όταν τα ηχητικά κύματα έρχονται σε επαφή με τον αέρα, τότε προκαλείται μια διάχυση των κυμάτων. Μια ειδική γέλη (gel) τοποθετείται στο δέρμα για να εξασφαλιστεί η μέγιστη επαφή μεταξύ της θεραπευτικής κεφαλής και της επιφάνειας του δέρματος.

Ποιες είναι οι Επιδράσεις του Θεραπευτικού Υπερήχου;

Τα αποτελέσματα των θεραπευτικών υπερήχων εξακολουθούν να αμφισβητούνται. Μέχρι σήμερα, εξακολουθούν να υπάρχουν πολύ λίγα στοιχεία που να εξηγούν πώς ο υπέρηχος προκαλεί θεραπευτική επίδραση στον τραυματισμένο ιστό. Παρ ‘όλα αυτά οι επαγγελματίες σε όλο τον κόσμο συνεχίζουν να χρησιμοποιούν αυτό το είδος θεραπείας που βασίζεται στην ατομική εμπειρία και όχι σε επιστημονικά στοιχεία.

Παρακάτω είναι μια σειρά από τις θεωρίες με τις οποίες προτείνεται ο θεραπευτικός υπέρηχος για να προκαλέσει ένα θεραπευτικό αποτέλεσμα.

Θερμική Επίδραση

Όπως τα κύματα των υπερήχων περνούν από την κεφαλή επεξεργασίας εντός του δέρματος, προκαλούν τη δόνηση των γύρω ιστών, ιδίως εκείνων που περιέχουν κολλαγόνο.  Αυτή η αυξημένη δόνηση οδηγεί στην παραγωγή θερμότητας εντός του ιστού.

Στις περισσότερες περιπτώσεις, αυτό δεν μπορεί να γίνει αισθητό από τους ίδιους τους ασθενείς. Αυτή η αύξηση της θερμοκρασίας μπορεί να προκαλέσει μία αύξηση στην έκταση των δομών, όπως οι σύνδεσμοι, οι τένοντες, ο ουλώδης ιστός και οι ινώδεις κοινές κάψουλες. Επιπλέον, η θέρμανση μπορεί επίσης να βοηθήσει στη μείωση του πόνου και το μυϊκό σπασμό και να προωθήσει τη διαδικασία επούλωσης.

Επιδράσεις στις φλεγμονώδεις και επισκευής Διαδικασίες

Ένα από τα μεγαλύτερα πλεονεκτήματα της προτεινόμενης θεραπείας υπερήχων είναι ότι θεωρείται πως μειώνει το χρόνο επούλωσης ορισμένων τραυματισμών των μαλακών ιστών.

• Ο Υπέρηχος πιστεύεται ότι επιταχύνει τον χρόνο επίλυσης της φλεγμονώδους διαδικασίας με την προσέλκυση περισσότερων σιτευτικών κυττάρων (ιστοκυτtάρων, mastcells) στη θέση της βλάβης. Αυτό μπορεί να προκαλέσει μια αύξηση της ροής του αίματος, η οποία μπορεί να είναι ευεργετική στην υποξεία φάση της βλάβης του ιστού. Λόγω της αύξησης της ροής του αίματος, δεν συνιστάται η χρήση υπερήχων αμέσως μετά τον τραυματισμό.

• Ο Υπέρηχος μπορεί επίσης να διεγείρει την παραγωγή περισσότερου κολλαγόνου, που είναι  το κύριο πρωτεϊνικό συστατικό στους μαλακούς ιστούς, όπως οι τένοντες και οι σύνδεσμοι. Ως εκ τούτου, μπορεί να επιταχύνει την πολλαπλασιαστική φάση της επούλωσης των ιστών.

•Ο Υπέρηχος πιστεύεται ότι μπορεί να βελτιώσει την επεκτασιμότητα του ώριμου κολλαγόνου και έτσι μπορεί να έχει θετική επίδραση επί του ινώδη ουλώδη ιστού, που μπορεί να σχηματιστεί μετά από έναν τραυματισμό.

Η Εφαρμογή των Υπερήχων

• Ο Υπέρηχος εφαρμόζεται κανονικά με τη χρήση μιας μικρής μεταλλικής κεφαλής που εκπέμπει η δέσμη υπερήχων. Κινείται συνεχώς πάνω στο δέρμα για περίπου 3-5 λεπτά. Οι θεραπείες μπορούν να επαναληφθούν 1-2 φορές την ημέρα σε οξείες κακώσεις και λιγότερο συχνά σε χρόνιες περιπτώσεις.

• Η δοσολογία του Υπερήχου μπορεί να ποικίλει είτε σε ένταση ή σε συχνότητα της δέσμης υπερήχων. Η χαμηλότερη συχνότητα εφαρμογής παρέχει ένα μεγαλύτερο βάθος διείσδυσης και έτσι χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις όπου ο τραυματισμένος ιστός υποπτεύεται ότι είναι εν τω βάθη. Αντιστρόφως, οι δόσεις υψηλών συχνοτήτων εφαρμόζονται σε δομές που είναι πιο κοντά στην επιφάνεια του δέρματος.

Ενδείξεις

Ο θεραπευτικός Υπέρηχος θα πρέπει να χρησιμοποιείται ανάλογα με τη κλινική αξιολόγηση του ασθενή από τον θεραπευτή του και όχι αυθαίρετα.

Κάποιες βασικές ενδείξεις μπορεί να είναι οι ακόλουθες:

• Πόνος στον αυχένα, στη πλάτη και τη μέση (μυϊκής φύσεως).
• Οστεοαρθρίτιδα.
• Περιαρθρίτιδα.
• Διάστρεμμα Ποδοκνημικής.
• Επικονδυλίτιδα (Tennis, Golfers Elbow).
• Πόνος στο Γόνατο.
• Συμφύσεις του ουλώδη ιστού.
• Τενοντίτιδα, Τενοντοπάθεια.
• Ύπαρξη Trigger Points (Σημείων Πυροδότησης Πόνου) κ.ά.

Αντενδείξεις

Ο θεραπευτικός Υπέρηχος δεν θα πρέπει να χρησιμοποιείται όταν παρατηρείται κάποιο από τα ακόλουθα:

• Κακοήθης ή Καρκινικός ιστός.
• Οξείες λοιμώξεις.
• Ο κίνδυνος αιμορραγίας.
• Σοβαρό ισχαιμικό επεισόδιο.
• Πρόσφατο ιστορικό φλεβικής θρόμβωσης.
• Εκτεθειμένος νευρικός ιστός.
• Υποψία οστικού κατάγματος.
• Εάν η ασθενής είναι έγκυος.
• Να μην χρησιμοποιείται στην περιοχή των σεξουαλικών οργάνων, στις ενεργές πλάκες ανάπτυξης των οστών των παιδιών και στο μάτι.

Όπως όλες οι θεραπευτικές μέθοδοι αποκατάστασης εφαρμόζονται ανάλογα με τη κλινική εικόνα του θεραπευόμενου και την κλινική του αξιολόγηση από τον θεράποντα Ιατρό ή τον Φυσικοθεραπευτή του. Έτσι λοιπόν η σωστή επιλογή των θεραπευτικών μηχανημάτων θα πρέπει να γίνεται στο ίδιο φάσμα και σε συνδυασμό με άλλες θεραπευτικές προσεγγίσεις όπως είναι:

• η Θεραπεία δια Χειρισμών,
• η Θεραπεία των σημείων πυροδότησης πόνου,
• η Κρανιοϊερή Θεραπεία του Dr.Upledger,
• η Τεχνική της Μυοπεριτονιακής Απελευθέρωσης κ.α.

Ο σκοπός και ο στόχος της σωστής επιλογής αποτελεί την επίτευξη της όσο το δυνατόν καλύτερης θεραπευτικής αντιμετώπισης, με αποτέλεσμα την όσο πιο γρήγορη και ουσιαστική αποκατάσταση.